Ticari araçlar, işletmelerin operasyonel gücünü artıran en önemli yatırımlardan biridir. Ancak bu araçların cazibesini artıran asıl unsur, vergi avantajları ve muafiyetlerdir. Türkiye’de ticari araçlar, hem gelir elde etme amacıyla kullanıldıkları hem de yasal olarak “işletme varlığı” kabul edildikleri için birçok vergi kaleminde önemli indirimlerden yararlanabilir.
Bu avantajlar, özellikle KDV indirimi, MTV muafiyeti, amortisman gideri ve gider yazma imkânları sayesinde işletmelerin mali yükünü azaltır. 2025 yılı itibarıyla uygulanan vergi düzenlemeleriyle birlikte ticari araç sahipleri, artık araç yatırımlarını daha stratejik planlayabiliyor.
Bu yazıda, ticari araçlarda vergi avantajlarının kapsamını, muafiyet koşullarını ve nasıl yararlanılabileceğini detaylı biçimde inceleyeceğiz.
Ticari Araç Nedir?
Ticari araç, bireysel kullanımdan farklı olarak gelir elde etmek, taşımacılık yapmak veya hizmet sunmak amacıyla kullanılan araçlardır.
Ticari araçlar genellikle şu gruplara ayrılır:
- Hafif ticari araçlar: Doblo, Courier, Berlingo gibi panelvan ve kamyonet tipi modeller.
- Ağır ticari araçlar: Kamyon, çekici ve tır
- Servis ve yolcu taşımacılığı araçları: Minibüs, midibüs, otobüs.
Özel ticari kullanım araçları: Soğutmalı taşımacılık, ambulans, dağıtım aracı vb.
Bu araçların ortak noktası, işletme faaliyetinde aktif olarak kullanılması ve vergi mevzuatına göre ticari araç sınıfında tescil edilmesidir.
Ticari Araç Sahiplerine Sağlanan Temel Vergi Avantajları
Ticari araç sahipleri, bireysel araç kullanıcılarına göre birçok vergi kaleminde avantaj elde eder. İşte başlıca avantajlar:
KDV İndirimi
Ticari araç alımında ödenen Katma Değer Vergisi (KDV), işletme tarafından indirim konusu yapılabilir. Yani işletme, aracın KDV tutarını vergi beyannamesinde indirim olarak gösterebilir.
Örnek: 500.000 TL’lik bir araç için ödenen 90.000 TL KDV, işletme tarafından gider olarak gösterilerek vergiden düşülür.
Not: Binek araçlarda bu indirim geçerli değildir, bu yüzden ticari statü önemli bir fark yaratır.
Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) Avantajı
Ticari araçlarda MTV tutarları, aynı motor hacmine sahip binek araçlara kıyasla çok daha düşüktür. Bunun nedeni, ticari araçların gelir getirici faaliyetlerde kullanılmasıdır.
Ayrıca bazı durumlarda;
- Engelli taşımacılığı,
- Kamu hizmeti araçları,
- Resmî kuruluş araçları, tamamen MTV muafiyetinden yararlanabilir.
Bu sayede işletmelerin yıllık vergi yükü ciddi oranda azalır.
Amortisman (Değer Kaybı) Gideri
Ticari araçlar, işletmenin aktifinde “demirbaş” olarak gösterilir ve amortisman yoluyla giderleştirilir.
Amortisman, aracın yıllar içinde kaybettiği değer anlamına gelir. Bu değer, her yıl işletme gideri olarak kaydedilerek vergi matrahını azaltır.
Örneğin: Bir araç 5 yıl üzerinden amorti ediliyorsa, her yıl araç bedelinin %20’si gider olarak yazılabilir.
Bu uygulama, özellikle filoya sahip işletmeler için ciddi bir vergi avantajı sağlar.
Yakıt, Sigorta ve Bakım Giderlerini Vergiden Düşme
Ticari araçlar için yapılan tüm harcamalar, işletme gideri olarak kaydedilebilir. Bunlar:
- Yakıt giderleri
- Sigorta ve kasko masrafları
- Bakım ve onarım ücretleri
- Lastik, yağ, filtre gibi sarf malzemeleri
Bu giderlerin tamamı belgelendirilmiş olması şartıyla gelir vergisi veya kurumlar vergisinden düşülebilir.
Bu sayede işletme yalnızca araç alımında değil, kullanım süresince de sürekli bir vergi avantajı elde eder.
Finansman ve Kredi Faizlerinde Vergi Avantajı
Ticari araç kredisi kullanıldığında, krediye ödenen faiz tutarları da gider olarak gösterilebilir.
Bu da özellikle yüksek bedelli araç alımlarında işletme bilançosuna olumlu yansır.
Örneğin, 1 milyon TL’lik bir ticari araç kredisi için ödenen 150.000 TL faiz, doğrudan gider hanesine yazılabilir.
Ticari Araçlarda ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) Avantajı
Ticari araçlarda ÖTV oranları, binek araçlara göre çok daha düşüktür.
Örneğin, 2025 yılı itibarıyla:
Binek araçlarda ÖTV oranı %80–220 aralığındayken,
Ticari araçlarda bu oran %4–15 aralığındadır.
Bu fark, araç alım maliyetini büyük ölçüde düşürür. Ayrıca kamyon, minibüs, kamyonet gibi araçlarda çoğu zaman ÖTV alınmaz.
Şirket Üzerine Araç Almanın Vergisel Faydaları
Bir aracı şahıs yerine şirket üzerine almak, vergi avantajlarını maksimize eder.
Şirket üzerine araç alınca:
Araç bedeli amortisman olarak giderleştirilir.
KDV indirimi uygulanır.
Yakıt, bakım, sigorta, otoyol gibi tüm masraflar vergiden düşülür.
Ayrıca aracın şirket faaliyetinde aktif olarak kullanılması, vergi denetimlerinde avantaj sağlar.
Ancak araç şahsi kullanım için de kullanılıyorsa, bu durumun muhasebede “karma kullanım” olarak belirtilmesi gerekir.
Elektrikli Ticari Araçlarda Vergi Avantajı
2025 itibarıyla Türkiye’de elektrikli ticari araçlara özel teşvikler yürürlüktedir.
Düşük ÖTV oranı (%10–15 arası)
Düşük MTV değeri
KDV indirimi
Bazı belediyelerde otopark muafiyeti
Bu avantajlar, özellikle şehir içi dağıtım yapan işletmeler için elektrikli araçları cazip hale getiriyor.
Vergi Avantajlarından Yararlanmak İçin Gereken Şartlar
Bir ticari araçtan vergi avantajı elde edebilmek için şu kriterlerin sağlanması gerekir:
- Araç, işletme adına faturalandırılmalıdır.
- Ruhsat ticari statüde olmalıdır.
- Gider belgeleri (fatura, fiş) resmi muhasebe kayıtlarına dahil edilmelidir.
- Aracın aktif olarak ticari faaliyetlerde kullanılması gerekir.
Bu koşullar sağlanmadığı takdirde, vergi avantajları geçersiz sayılabilir.
Ticari Araç Sahiplerinin Sık Yaptığı Hatalar
Vergi avantajlarından tam olarak yararlanmak isteyen birçok işletme, bazı temel hatalar nedeniyle kazançlarını düşürebiliyor.
Aracı şahıs adına almak: KDV indirimi ve amortisman hakkını kaybettirir.
Belgesiz gider yazmak: Denetimlerde cezaya neden olur.
Yanlış amortisman oranı uygulamak: Vergi beyanlarında hatalı sonuç doğurur.
Sigorta poliçesini bireysel yapmak: Hasar anında ticari kapsam dışında kalabilir.
Doğru muhasebe yönetimi ve profesyonel destek, bu hataları önlemenin en güvenli yoludur.
Unutmayın: Ticari araçlar sadece bir yatırım değil, aynı zamanda vergisel bir avantaj aracıdır.
Ticari Araçlarda Vergi Avantajları Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Ticari araç ne demektir?
Gelir elde etmek veya hizmet sunmak amacıyla kullanılan, ticari tescilli araçlardır.
2. Ticari araçlarda KDV indirimi nasıl yapılır?
Araç işletme adına faturalandırıldığında ödenen KDV, vergi beyannamesinde indirim konusu yapılabilir.
3. Ticari araçların MTV’si neden düşüktür?
Ticari araçlar gelir getirici olduğu için daha düşük MTV oranına tabidir.
4. Elektrikli ticari araçlarda vergi avantajı var mı?
Evet, düşük ÖTV, KDV indirimi ve bazı yerel teşviklerle desteklenmektedir.
5. Şirket üzerine alınan araçlar amortisman olarak yazılabilir mi?
Evet, araç bedeli yıllara yayılıp gider olarak kaydedilebilir.
6. Bireysel araç ile ticari araç farkı nedir?
Ticari araç iş amaçlıdır ve vergi avantajlarına sahiptir; bireysel araçta bu haklar yoktur.
7. Ticari araçlarda sigorta giderleri vergiden düşülür mü?
Evet, belgelenmiş olması şartıyla düşülebilir.
8. Ticari araçlarda ÖTV oranı nedir?
Genellikle %4–15 arasıdır, binek araçlara göre çok daha düşüktür.
9. Gider yazmak için hangi belgeler gerekir?
Fatura veya fiş gibi resmi belgeler muhasebeye kaydedilmelidir.
10. Ticari araç alırken şahıs mı, şirket mi avantajlıdır?
Vergi avantajlarını maksimum kullanmak için şirket üzerinden alım daha kazançlıdır.