Türkiye'de en yaygın kullanılan ehliyet türlerinden biri olan B sınıfı ehliyet, çoğu kişinin ilk defa aldığı sürücü belgesi türüdür. Gerek şehir içi ulaşımda gerekse günlük yaşamda en çok tercih edilen araçların kullanımına izin vermesi sayesinde oldukça işlevseldir. Ancak B ehliyetin kapsadığı araç türleri zaman zaman kafa karışıklığı yaratabilir. Bu yazımızda, 2025 yılı itibarıyla B sınıfı ehliyetle hangi araçların kullanılabileceğini, yasal düzenlemeleri ve istisnaları detaylıca ele alıyoruz.

B Sınıfı Ehliyet Nedir?

B sınıfı sürücü belgesi, karayolunda seyreden motorlu taşıtları kullanabilmek için alınan ve genellikle otomobil ile hafif ticari araçları kapsayan bir ehliyet türüdür. Türkiye'de 18 yaşını dolduran ve gerekli teorik ile direksiyon sınavlarını başarıyla tamamlayan herkes bu ehliyeti alabilir.

B Ehliyetle Kullanılabilen Araçlar

B sınıfı ehliyet, Türkiye'de en yaygın olarak alınan sürücü belgesi türüdür ve günlük hayatta kullanılan birçok aracı kapsar. Otomobil başta olmak üzere bazı hafif ticari araçları ve belirli özelliklere sahip motorlu taşıtları kullanma yetkisi verir. Ancak bu kapsama giren araçların teknik sınıflandırmaları ve yasal sınırları oldukça net şekilde tanımlanmıştır. Bu nedenle, hangi araçları kullanabileceğinizi bilmek hem yasal sorumluluğunuz hem de güvenli sürüş açısından oldukça önemlidir.

2025 itibarıyla yürürlükte olan mevzuatlar, B sınıfı ehliyeti olan sürücülere belirli ağırlık ve yolcu kapasitesine sahip araçları kullanma izni tanır. Bu sınıra uyan otomobiller, kamyonetler, belirli minibüsler, ATV’ler ve bazı traktör modelleri bu kapsama girer. Ancak araçların trafiğe çıkış izni, teknik özellikleri ve kullanım amacı gibi detaylar da bu hakkın sınırlarını etkiler. Dolayısıyla sürücüler, sadece ehliyete değil, aracın tipine dair bilgi sahibi olarak yola çıkmalıdır.

2025 yılı itibarıyla B sınıfı ehliyetle kullanımı yasal olarak mümkün olan araç türleri şunlardır:

Otomobil

B ehliyet sahiplerinin en sık kullandığı araç tipidir. Azami yüklü ağırlığı 3.500 kg'ı geçmeyen, en fazla 9 kişilik (sürücü dahil) otomobiller bu kapsama girer.

Kamyonet

Motorlu yük taşıma araçları olan kamyonetler, B sınıfı ehliyetle kullanılabilir. Bu araçlar genellikle ticari taşımacılıkta kullanılır ve azami yüklü ağırlıkları 3.500 kg'ı aşmamalıdır.

Minibüs (Sürücü Dışında 8 Yolcuya Kadar)

Yolcu taşıma kapasitesi sürücü dışında 8 kişiye kadar olan araçlar da B sınıfı ehliyet kapsamında kullanılabilir. 9 kişilik minibüsler bu gruba dahildir.

ATV (All Terrain Vehicle)

ATV'ler, dört tekerlekli arazi araçlarıdır. Trafiğe çıkış izni olan ATV’leri B sınıfı ehliyet sahipleri kullanabilir.

Traktör

Bazı durumlarda, karayolunda kullanılan traktörlerin kullanımı da B sınıfı ehliyete tabidir. Ancak bazı traktör türleri için ek belgeler gerekebilir.

Elektrikli Scooter ve Mopedler

2022 sonrası yapılan düzenlemelerle belirli teknik özelliklere sahip moped tipi elektrikli araçlar da B sınıfı ehliyetle kullanılabilmektedir. Ancak bu araçlar genellikle A1 sınıfı kapsamındadır, dikkatli olunmalıdır.

B Ehliyetle Kullanılamayan Araçlar

Her ne kadar B sınıfı ehliyet birçok araç türünün kullanımına izin verse de, bazı motorlu taşıtları sürmek için farklı ehliyet sınıflarına ihtiyaç vardır. Bu noktada sürücülerin en çok karıştırdığı konuların başında kamyon, otobüs ve motosiklet gibi araçların B ehliyet kapsamında olup olmadığı gelir. Oysa bu tür araçlar; taşıdıkları yük, yolcu kapasitesi veya teknik özellikleri bakımından daha yüksek sorumluluk gerektirdiğinden farklı sürücü belgelerine tabidir.

B sınıfı ehliyet sahiplerinin kesinlikle kullanamayacağı araçlara dair yasal düzenlemeler oldukça nettir. Örneğin, motosikletler için A sınıfı, otobüsler için D sınıfı ve kamyonlar için C sınıfı ehliyet gereklidir. Aynı şekilde özel donanımlı iş makineleri veya ağır römorklu taşıtlar da bu kapsama girmez. Bu kurallara uymamak hem trafik güvenliğini riske atar hem de ciddi cezai yaptırımlara yol açar.

B sınıfı ehliyetin bazı sınırları vardır. Aşağıdaki araçları kullanmak için farklı sınıf ehliyetlere ihtiyaç duyulur:

Bu araçları B sınıfı ehliyetle kullanmak yasal değildir ve cezası bulunmaktadır.

B Ehliyetle Araç Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler

B sınıfı ehliyete sahip olmak, her aracı kullanabileceğiniz anlamına gelmez; hatta bu ehliyetle kullanabileceğiniz araçlarda bile dikkat etmeniz gereken birçok teknik ve yasal detay bulunur. Aracın azami yüklü ağırlığı, yolcu sayısı, römork durumu ve kullanım amacı bu kriterlerin başında gelir. Sürücülerin bu limitleri bilmesi ve aşmaması, hem güvenli sürüş hem de trafik denetimlerinde sorun yaşamamaları açısından kritik öneme sahiptir.

Ayrıca bazı araçlar her ne kadar B sınıfı kapsamına girse de, ticari amaçla kullanılması durumunda ek belge veya eğitim gerektirebilir. Örneğin hafif ticari araçlarla yük veya yolcu taşıyorsanız, SRC belgesi zorunlu hale gelir. Aynı şekilde şehir dışına çıkan sürücülerin aracın yol ve hava şartlarına uygunluğunu kontrol etmesi ve tüm güvenlik tedbirlerini alması gerekir. Yani B sınıfı ehliyet, yalnızca bir başlangıçtır; bilinçli ve sorumlu bir sürücülük için bu sınıra dair tüm detayların bilinmesi gerekir.

Ağırlık Sınırı:

Kullanılan aracın azami yüklü ağırlığı 3.500 kg’ı geçmemelidir. Bu sınır, yük taşıma kapasitesiyle değil aracın teknik verisiyle ilgilidir.

Yolcu Sayısı:

Araçta sürücüyle birlikte toplamda 9 kişilik kapasiteyi aşmamalıdır. Aksi takdirde farklı sınıf ehliyet gerekebilir.

Römork Takılması:

B sınıfı ehliyetle azami 750 kg’lık hafif römork çekilebilir. Daha büyük römorklar için BE sınıfı ehliyet gereklidir.

B Ehliyetle Yurtdışında Araç Kullanımı

B sınıfı ehliyet, bazı ülkelerde uluslararası geçerliliğe sahiptir. Özellikle Avrupa Birliği ülkelerinde kısa süreli ziyaretlerde Türk ehliyetiyle araç kullanılabilir. Ancak bazı ülkeler, uluslararası ehliyet belgesi (IDP) talep edebilir.

B Sınıfı Ehliyet ile Hafif Ticari Araç Kullanımı

Hafif ticari araçlar da genellikle B sınıfı ehliyet kapsamında yer alır ve bu araçları kullanmak için ayrıca bir ehliyet sınıfına gerek duyulmaz. Panelvan, doblo tipi araçlar ya da küçük kamyonetler gibi hafif ticari araçlar, hem bireysel hem de küçük işletme sahipleri tarafından yaygın olarak tercih edilir. Ancak bu araçların kullanım amacı, beraberinde bazı yasal sorumluluklar da getirir.

Eğer bu araçlar ticari taşıma amacıyla kullanılıyorsa, yani yük ya da yolcu taşınıyorsa, sürücünün mutlaka SRC belgesine sahip olması gerekir. SRC belgesi, sürücünün mesleki yeterliliğe sahip olduğunu ve ilgili eğitimleri tamamladığını gösterir. SRC belgesi olmadan yapılan ticari taşımacılıklar hem trafik denetimlerinde cezaya tabidir hem de olası bir kazada sigorta kapsamı dışında kalma riskini taşır. Bu nedenle özellikle ticari faaliyet yürüten kişilerin, araç kullanım amacına uygun belgeleri tamamlamaları büyük önem taşır.

2025 Yılı Güncellemeleri ve Yeni Yönetmelikler

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın 2025 yılı itibarıyla yayınladığı yeni yönetmeliklere göre, elektrikli araçların sınıflandırılmasında önemli değişiklikler yapılmış ve hangi ehliyet türüyle hangi araçların kullanılabileceği daha açık bir şekilde belirlenmiştir. Bu sayede sürücüler, yeni nesil elektrikli taşıtlar konusunda daha bilinçli hale gelirken, ehliyet sınıflarının kapsamı da çağın gereklerine uygun şekilde güncellenmiştir.

B sınıfı ehliyet sahiplerinin kullanabileceği araçlara bazı yeni elektrikli modeller de dahil edilmiştir. Ancak bu genişleme, temel sınırları ortadan kaldırmamış, sadece kullanım alanlarına açıklık getirmiştir. Aşağıda bu yönetmeliklerin getirdiği bazı önemli detayları bulabilirsiniz:

Bu düzenlemeler sayesinde, elektrikli araçların trafikteki yeri artarken sürücülerin yasal hak ve sorumlulukları da netleştirilmiştir. Özellikle elektrikli araç kullanıcılarının, ehliyet sınıflarıyla ilgili bu yeni kriterleri dikkatle incelemesi önerilir.

B Ehliyeti Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. B sınıfı ehliyetle minibüs kullanılabilir mi?

Evet, ancak sürücü dahil en fazla 9 kişilik olan minibüsler kullanılabilir.

2. B ehliyet ile kamyonet kullanılabilir mi?

Evet, azami yüklü ağırlığı 3.500 kg’ı geçmeyen kamyonetleri kullanabilirsiniz.

3. Motosiklet B ehliyetle kullanılabilir mi?

Hayır, motosiklet kullanımı için A1, A2 veya A sınıfı ehliyet gereklidir.

4. B ehliyetle römork çekilebilir mi?

Sadece azami ağırlığı 750 kg olan hafif römorklar çekilebilir.

5. B sınıfı ehliyet yurtdışında geçerli mi?

Bazı ülkelerde geçerlidir, ancak bazıları uluslararası sürücü belgesi (IDP) talep edebilir.

6. ATV kullanımı için B ehliyet yeterli mi?

Evet, trafiğe çıkış izni olan ATV’leri B sınıfı ehliyetle kullanabilirsiniz.

7. Elektrikli scooter B sınıfı ile kullanılabilir mi?

Teknik olarak bazı moped tipi scooterlar kullanılabilir, ancak çoğu için farklı sınıf gerekir.

8. Traktör B ehliyetle kullanılabilir mi?

Bazı traktör türleri B sınıfı ehliyete tabidir, ancak her traktör için geçerli değildir.

9. Hafif ticari araç B ehliyetle kullanılabilir mi?

Evet, ancak ticari kullanım için SRC belgesi gerekir.

10. B ehliyetle araçta kaç kişi taşınabilir?

Toplamda sürücü dahil 9 kişilik kapasiteye sahip araçlar kullanılabilir.